Estoniyada inson huquqlari

Estoniyada inson huquqlari (estoncha: Inimõigused Eestis) — Estoniya Respublikasi konstitutsiyasining ikkinchi bobida belgilangan. Davlat (Oliy) sudida ombudsman („adliya kansleri“ yoki „huquq kansleri“) va konstitutsiyaviy nazorat hay’ati mavjud.

Estoniyada inson huquqlari hukumat darajasida himoya qilinadi. Biroq, qamoqda saqlash sharoitlari, politsiya kuchlarining haddan tashqari koʻp ishlatilishi va bolalarga nisbatan zoʻravonlik kabi baʼzi sohalarda xavotirlar mavjud^[1]. Estoniyadagi inson huquqlari darajasi Yevropada inson rivojlanishida nuqsoni boʻlgan oʻrta sinf demokratiyasi sifatida tasniflangan^[2]. Fuqarolarga Estoniya hukumati tomonidan ratifikatsiya qilingan konstitutsiya, qonun hujjatlari va inson huquqlari boʻyicha shartnomalar asosida qogʻozdagi asosiy huquqlar kafolatlanadi. 2023-yilga kelib Estoniya matbuot erkinligi boʻyicha dunyoda 8-oʻrinni egallagan^[3].

Estoniyadagi Human Rights Watch, 1993-yilda Yevropada Xavfsizlik va Hamkorlik Tashkiloti va 2008-yilda BMTning Inson huquqlari boʻyicha Oliy komissari kabi qator xalqaro va inson huquqlari tashkilotlari koʻzga koʻrinadigan muammolar yoki harakatlarni aniqlamagan. Inson huquqlarini muntazam ravishda suiisteʼmol qilish yoki etnik sabablarga koʻra kamsitish, boshqalari, masalan, 2009-yilda Xalqaro Amnistiya tashkiloti „immigrantlar va ruslar etnik estoniyaliklardan koʻra ishsizlikdan deyarli ikki baravar koʻp qiynalayotgani“ haqida xabar bergan^[4].

1. ↑ Polity IV Country Report 2010: Estonia. Vienna: Center for Systemic Peace, 2010. 
2. ↑ „Statistics of the Human Development Report“. en:United Nations Development Programme (2008). Qaraldi: 2009-yil 5-iyun.
3. ↑ „Estonia | RSF“ (en). rsf.org (2023-yil 1-dekabr). Qaraldi: 2023-yil 15-dekabr.
4. ↑ „Amnesty International Report 2009“. en:Amnesty International (2009). 2009-yil 10-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 5-iyun.